Prof Madya Dr Shamsul Arrieya Ariffin

Pensyarah Kanan di Fakulti Seni, Komputeran dan Industri Kreatif, Universiti Pendidikan Sultan dris (UPSI)

Rasuah adalah 'kuasa' mampu merosakkan dan menjejaskan kehidupan manusia. Ia menjejaskan integriti institusi, menyekat pertumbuhan ekonomi dan menjejaskan kepercayaan orang ramai terhadap pihak yang terjebak dengannya, termasuk kerajaan serta pemimpinnya.

Indeks Persepsi Rasuah (CPI) 2022 meletakkan Malaysia pada tangga ke-61 daripada keseluruhan 180 negara, menunjukkan kedudukan negara meningkat satu anak tangga jika dibandingkan pada tahun sebelumnya.

Memandangkan rasuah sangat memberi kesan negatif kepada kehidupan dan pentadbiran, penting untuk memastikan setiap rakyat dididik mengenai bahaya amalan itu sejak kecil dan disedarkan ancamannya sehingga dewasa.

Penyelidikan menunjukkan nilai moral dan sikap kanak-kanak dibentuk pada usia awal pembesaran mereka. Kajian Institut Pembangunan Manusia Max Planck di Berlin, Jerman mendapati pada usia 10 tahun, kanak-kanak mempunyai rasa 'apa yang betul dan salah' dan mereka lebih cenderung bertindak mengikut prinsip moral itu.

Jika kanak-kanak diajar bahaya rasuah pada peringkat usia muda, mereka lebih cenderung menolak amalan rasuah apabila menginjak usia dewasa.

Kajian Bank Dunia mendapati negara mempunyai tahap pendidikan lebih tinggi didapati kurang pengaruh atau amalan rasuah, kerana pendidikan di negara terbabit menggalakkan ketelusan, akauntabiliti dan pembabitan kesedaran sivik.

Kajian Pejabat Dadah dan Jenayah Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNODC) mendapati rasuah cenderung berterusan dari semasa ke semasa dan merentas generasi, melainkan orang ramai secara berterusan dididik mengenai bahayanya.

Mendidik rakyat bahaya rasuah penting untuk menggalakkan ketelusan, akauntabiliti dan integriti dalam kerajaan serta masyarakat. Seiring dengan kebangkitan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) dalam era Revolusi Industri 4.0 (IR 4.0) ia memberikan cara baharu dan berkesan untuk mendidik rakyat bahaya rasuah.

Penggunaan peranti digital, aplikasi mudah alih dan media sosial memudahkan lagi usaha menjangkau khalayak lebih luas dan berinteraksi dengan rakyat dengan cara bermakna.

Kerajaan, organisasi masyarakat sivil dan pihak berkepentingan lain boleh menggunakan platform dalam talian untuk mencipta kandungan serta sumber pendidikan menerangkan bahaya rasuah dan cara mencegahnya. Kandungan ini boleh diakses sesiapa sahaja mempunyai sambungan internet, menjadikannya lebih mudah diakses dan mudah.

Guna pakai AI

Sementara itu, kepintaran buatan (AI) boleh digunakan untuk menganalisis sejumlah besar data untuk mengenal pasti corak rasuah dan mencipta bahan pendidikan disesuaikan dengan khalayak tertentu.

Sebagai contoh, algoritma AI boleh digunakan untuk menganalisis data perolehan bagi mengenal pasti perlakuan rasuah dan maklumat ini boleh digunakan untuk mencipta bahan pendidikan menerangkan bahaya rasuah dalam proses perolehan.

Teknologi Blockchain boleh digunakan untuk meningkatkan ketelusan dan akauntabiliti dalam proses kerajaan, yang juga faktor utama dalam mengurangkan rasuah. Sebagai contoh, platform berasaskan 'blockchain' boleh dibuat untuk menjejaki proses perolehan dan memastikan semua transaksi direkodkan dengan telus.

Antara negara luar mendidik rakyat mengenai bahaya rasuah adalah Ukraine menerusi Standard Data Kontrak Terbuka (OCDS). OCDS ialah platform berasaskan 'blockchain' menjejaki proses perolehan kerajaan di Ukraine.

Platform ini direka untuk meningkatkan ketelusan dan akauntabiliti dalam pemerolehan serta mendidik rakyat mengenai rasuah dalam bidang ini. Platform ini menyediakan maklumat terperinci kontrak perolehan, termasuk maklumat pembekal, harga dan tarikh penghantaran.

Maklumat ini boleh diakses orang ramai dan digunakan untuk mendidik rakyat mengenai rasuah termasuk menggalakkan mereka melaporkan kejadian rasuah mereka hadapi.

Di India, aplikasi 'Hentikan Rasuah' ialah aplikasi mudah alih dibangunkan Biro Penyiasatan Pusat (CBI) di India. Aplikasi ini direka untuk mendidik rakyat mengenai dan menggalakkan mereka melaporkan kejadian rasuah.

Aplikasi ini turut menyediakan maklumat rasuah dan mekanisme pelaporan untuk rakyat melaporkan rasuah. Aplikasi ini berjaya meningkatkan kesedaran awam terhadap rasuah dan menggalakkan rakyat melaporkan kejadian rasuah.

Selain itu, Estonia ialah peneraju dalam e-tadbir urus dan menggunakan teknologi digital bagi mengurangkan rasuah serta meningkatkan ketelusan dan akauntabiliti dalam urusan berkaitan hal ehwal kerajaan.

Kerajaan Estonia membangunkan pelbagai perkhidmatan digital membolehkan rakyat mengakses perkhidmatan kerajaan dalam talian, termasuk perkhidmatan berkaitan dengan pemerolehan.

Perkhidmatan digital direka untuk meningkatkan ketelusan dan akauntabiliti dalam proses perolehan di samping mendidik rakyat bahaya rasuah dalam pemerolehan.

Di sesetengah negara, organisasi pendidikan mula membangunkan permainan realiti maya dengan simulasi situasi kehidupan sebenar berkaitan amalan rasuah. Permainan ini boleh membantu kanak-kanak untuk lebih memahami isu ini dan mengembangkan kemahiran berfikir kritis berkaitan rasuah.

Adakan kursus dalam talian

Sementara itu, kursus dalam talian mengenai rasuah dan integriti boleh disediakan kepada kanak-kanak di seluruh dunia, menggunakan teknologi digital seperti platform e-pembelajaran dan aplikasi mudah alih.

Kursus ini boleh menyediakan pengalaman pembelajaran komprehensif dan interaktif boleh diakses kanak-kanak di kawasan terpencil atau mereka yang tidak mempunyai akses kepada pendidikan berasaskan bilik darjah tradisional.

Dalam hal ini, media sosial boleh digunakan untuk membabitkan kanak-kanak dalam inisiatif antirasuah dan meningkatkan kesedaran mereka terhadap isu ini.

Sebagai contoh, organisasi pendidikan boleh melancarkan kempen dalam talian menggalakkan kanak-kanak mengambil bahagian dalam perbincangan persoalan rasuah dan berkongsi pengalaman dan perspektif mereka sendiri.

Malah, Chatbots dikuasakan AI boleh digunakan untuk memberikan kanak-kanak maklumat dan sumber mengenai rasuah, serta menjawab soalan dan kebimbangan mereka. Ini boleh membantu menjadikan pendidikan antirasuah lebih mudah diakses dan menarik untuk kanak-kanak.

Kesimpulannya, teknologi IR 4.0 amat berpotensi digunakan untuk mendidik rakyat, termasuk kanak-kanak mengenai bahaya rasuah. Dengan menggunakan teknologi IR 4.0, kerajaan dan pihak berkepentingan lain boleh meningkatkan ketelusan dan akauntabiliti dalam segala urusan dengan agensi kerajaan dan memperkasakan rakyat untuk memainkan peranan aktif mencegah rasuah.

Penafian : Tulisan ini adalah pandangan penulis dan tiada kaitan dengan pendirian rasmi SPRM.